Voor iemand zorgen is eigen aan de mens. Zeker wanneer dit iemand uit je directe omgeving is of iemand waarmee je een persoonlijke band hebt. Zoals Dirk De Wachter het aanhaalt: “De zin van het bestaan zit ’m in de zorg voor de ander.” Wanneer je zorgt voor iemand die niet (meer) voor zichzelf kan zorgen, noemen we dat mantelzorg. Toch weten veel mensen niet wat dat precies betekent. In dit artikel leggen we uit wat mantelzorg is en ontdek je of je zelf een mantelzorger bent.
Mantelzorg is een vorm van informele zorg waarbij je hulp biedt aan iemand die niet (meer) in staat is om voor zichzelf te zorgen. Doorgaans is dit geen bewuste keuze. Mantelzorg overkomt je omdat je een nauwe band hebt met degene die zorg nodig heeft. Je rolt dus als het ware in deze zorgsituatie.
Veel mensen beseffen ook niet dat ze mantelzorger zijn. Door de nauwe band vinden we het niet meer dan normaal dat we voor elkaar zorgen. Je neemt dus de zorg op zonder erbij na te denken.
Daarnaast is elke zorgsituatie ook anders. Elke hulpbehoevende heeft namelijk een andere zorgvraag. Iemand die na een ongeluk in een rolstoel belandt, kan tijdelijk hulp nodig hebben in het huishouden. De andere heeft dan weer dag en nacht persoonlijke verzorging nodig door een chronische ziekte. Een mantelzorger kan ook de schakel zijn tussen de hulpbehoevende en een zorgverlener zonder zelf zorg te verlenen.
Dé mantelzorger bestaat dus niet. Er bestaan wel enkele algemene voorwaarden om van mantelzorg te spreken. Herken je jezelf hierin? Dan mag je jezelf mantelzorger noemen.Mantelzorg, dat is gewoon iets dat je overkomt.
Omdat er geen eenduidige definitie voor bestaat, kan het soms wat verwarrend zijn wat mantelzorg precies inhoudt. We kunnen wel stellen dat mantelzorg niet te verwarren is met professionele zorg of vrijwilligerswerk.
In België bestaan er professionele diensten zoals gezinszorg of thuisverpleging die aan huis komen. Dit noemen we ook ‘formele zorg’. Die diensten geven de hulp beroepsmatig en worden hiervoor betaald. Mantelzorg wordt echter niet als een betaald beroep beschouwd. Als mantelzorger kan je zo’n diensten wel inschakelen zodat jij op adem kan komen en de zorg tijdelijk uit handen kan geven.
Mantelzorg is niet hetzelfde als vrijwilligerswerk. Vrijwilligerswerk gebeurt doorgaans vanuit een organisatie. Vrijwilligers maken dan een bewuste keuze en kunnen dit werk ook stopzetten wanneer ze willen. Bij mantelzorg is dit niet het geval. Meestal kom je vanzelf in zo’n situatie terecht wanneer iemand in je omgeving hulp nodig heeft, bijvoorbeeld na een ongeval of diagnose. Soms weet je ook niet wanneer de zorg zal eindigen, wat mantelzorg onvoorspelbaar maakt.
In België is het niet duidelijk hoeveel mantelzorgers er precies zijn. Het laatste onderzoek hierover dateert van 2013. Hierin gaf 9% van de bevolking aan minstens eenmaal per week hulp of verzorging te bieden aan een lid van het huishouden, een familielid en/of een bekende. Omdat veel mensen niet beseffen dat ze mantelzorger zijn, ligt dit aantal vermoedelijk een stuk hoger.
Zeker is dat mantelzorgers van groot belang zijn. Zij zijn de steun en toeverlaat van veel kwetsbare mensen in onze samenleving. Hoewel ze niet altijd een specifieke zorgopleiding hebben genoten, kan je ze wel beschouwen als echte zorgverleners. Het feit dat ze vaak veel verschillende taken opnemen, toont aan dat zij de nodige erkenning en waardering verdienen!
Herken je jezelf in deze situatie? Bij Helpper steunen we mantelzorgers bij hun dagelijkse taken. Kan jij best wat extra hulp gebruiken? Schrijf je gratis in en zie meteen welke buur jou kan helpen in het huis.